Óhreinn meirihluti

Nú eru liðin tvö ár af yfirstandandi kjörtímabili sveitarstjórna. „Hreinn meirihluti“ Sjálfstæðisflokksins í Sveitarfélaginu Árborg hefur á þeim tíma staðið undir öllum þeim „væntingum“ sem til hans var hægt að gera, og virðist ljóst að á seinni hluta kjörtímabilsins muni meirihlutinn ekki heldur valda neinum manni vonbrigðum. Hér hjá okkur er sem sagt allt með hreinum endemum. Og endemin eru víst það eina sem hægt er að kalla „hreint“ í þessu samhengi.

Nú síðast fór í gang tragí-kómískur farsi í kjölfar þeirrar samþykktar fræðslunefndar að Árborg skyldi segja sig úr samstarfi við önnur sveitarfélög á starfssvæði SASS um rekstur Skólaskrifstofu Suðurlands. Elfa Dögg Þórðardóttir grét í fjölmiðlum yfir þeirri hjartaskerandi stöðu sem hún væri sett í: Hún væri formaður í SASS en félagar hennar í bæjarstjórnarflokki Sjálfstæðisflokksins væru einhuga um að segja skilið við samstarf sveitarfélaganna um skólaþjónustu. Orð Elfu var ekki hægt að skilja öðruvísi en svo að formennskan í SASS væri vandamálið sem setti hana í klípu, ekki úrsögnin úr skólaskrifstofunni.

Og úrsögnin var afráðin í bæjarráði, með steinþegjandi samþykki Eggerts Vals Guðmundssonar, fulltrúa Samfylkingarinnar. Arna Ír Gunnarsdóttir náði þó að koma málinu í nefnd, með tillögu þar um á næsta bæjarstjórnarfundi, og varð tillaga Örnu að hjartahnoði fyrir dauðan meirihlutann.

Nú fóru mýsnar á kreik, enda enginn köttur á svæðinu. Elfa Dögg kvaðst ekki njóta trausts félaga sinna og því væri samstarfi þeirra við hana sjálfhætt – og bæjarstjórnarmeirihlutinn þar með fallinn. Elfa vatt sér í viðræður við S, B og V lista um myndun nýs meirihluta. Það er reyndar árviss viðburður hjá henni.

En bragðarefurinn Eyþór Arnalds lét ekki snúa svo einfaldlega á sig. Hann kallaði með sér þá þrjá bæjarfulltrúa sem fylgja honum blindandi að málum og bankaði upp á hjá framsóknarmanninum Helga Haraldssyni, sem enn var funheitur eftir nýafstaðinn fund með Elfu Dögg. Helgi og Eyþór náðu svona skínandi vel saman og var strax í gadda slegið að mynda meirihluta hluta Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks. Þetta gekk hratt fyrir sig hjá þeim félögum, enda Framsóknarflokkurinn með tiltölulega nýfengna og ánægjulega reynslu í bæjarstjórn af samstarfi við Sjálfstæðisflokkinn undir stjórn Eyþórs Arnalds, og nánast hægt að taka orðrétt blessunar- og vinarkveðjurnar úr því samstarfi frá haustdögum 2006, inn í nýjan sáttmála milli flokkanna.

Þegar hinn mikli leiðtogi, Eyþór Arnalds, mætti hinsvegar á fund í fulltrúaráði Sjálfstæðisflokksins með tíðindin, eftir kvöldkaffið hjá Helga, kom í ljós að hann réði í raun og veru engu um það hvaða meirihluta hann myndaði. Og það tók fulltrúaráðið aðeins fjóra klukkutíma að siða bæði Eyþór litla og Elfu Dögg til, og kenna þeim að „ganga í takt“. Með fylgdu yfirlýsingar um að nýjar samskiptaaðferðir yrðu teknar upp. Það þýðir í reyndinni að samskipti yrðu tekin upp innan bæjarstjórnarflokks Sjálfstæðismanna. Og Eyþór klykkti svo út með því að hann kærði sig ekki lengur um að leika við Helga.

Af þessu öllu má ráða að Helgi Haraldsson treystir Eyþóri Arnalds mun betur en samanlögðum bæjarfulltrúum VG, Samfylkingar og Elfu Dögg. Það eru tíðindi í sjálfu sér. Helgi grípur óhikað það tækifærið sem opið er hverju sinni. Og hann veit auðvitað líka að Elfa Dögg mætti á fundi, til að kanna jarðveginn fyrir eigin framgang, hjá bæði Framsóknarflokknum og Samfylkingunni þegar dró að kosningaundirbúningi og listauppstillingum vorið 2006, áður en hún ákvað að fara í prófkjör hjá Sjálfstæðisflokknum – þar sem hún hreppti 4. sætið – vegna þess sem rógtungur höfðu á hraðbergi um fulltrúa hinna flokkanna. Það er því ekki hægt að álasa Helga fyrir að efast um langlífi meirihluta þriggja flokka, sem þyrftu alfarið að treysta á staðfestu hennar.

Það hefur því í bili, að því er virðist, verið myndaður nýr meirihluti Sjálfstæðisflokksins í Árborg. En að kalla meirihlutann „hreinan“, hvort sem er þann nýja eða hinn gamla, er beinlínis afskræming á því orði.

Góður er volgur sopinn

Nú er sá tími þegar ungviðið skilar sér í heiminn. Sauðburður víðast langt kominn og hryssur margar kastaðar. Þó hér sunnan heiða hafi ekki gert áhlaupaveður með stórhríð hafa ekki verið nein hlýindi og gróður í biðstöðu, úthagi víðast sinugrár, enda hörku næturfrost undanfarna viku eða svo og himinn kuldablár. Hætt er við því að „fegurð himinsins“ megi sín lítils í lífi nýfædds folalds gagnvart napurri norðangjólunni. En alltaf má leita huggunar í volgan sopann!

Nýfædd Þóroddsdóttir. Móðirin Spurning u. Loga frá Skarði og Kotru, dóttur Galdurs og Eirar frá Laugarvatni

Himinn blár, en horfinn snjár,
hagans grár er feldur.
Nóttin ári nú er sár,
Norðan-Kári veldur.

Allar heimsins mæður

Mæðradagurinn er í dag. Fæstir eiga öðrum en mæðrum sínum meira að þakka og óbreyttir jafnt sem andans jöfrar hafa hyllt þær í verkum og orðum, sumir ódauðlega. Ég legg þetta í púkkið og læt fylgja með mynd af móður minni, sem ég á allt að þakka.

Mamma

Aldrei gleymist ástarþel,
æsku- dreymir glæður.
Innri geyma eldinn vel
allar heimsins mæður.

Vorið (góða grænt og) hlýtt?

Mikið er nú fagurt út að líta þessa dagana. Alla vega hérna sunnanlands. Og stúdentar úttöluðu sig í gær, í sjónvarpi allra landsmanna, um prófabölið við þessar aðstæður. Þetta er víst eilífðarmál?

Sólin skín af himni heiðum,
hengir lín á gylltan baug.
Faðminn sýnir foldarbreiðum,
fangar mína innstu taug.

Það er samt ólíklegt að blessaðir stúdentarnir endist lengi úti við:

Værðarfullur vindur ber
um vorið bull og skvaldur.
Gamla rullan, ennþá er
alveg drullukaldur.

Samræður bannaðar

Þórólfur Matthíasson vogaði sér að leggja fram opinberlega nokkrar spurningar, eftir að hafa kynnt sér ársreikninga Bændasamtaka Íslands. Þetta sýndust vera nokkuð kurteislegar spurningar og ekki óeðlilegar – jafnvel hægt að færa að því rök að þær, og svörin ef einhver bærust, skiptu máli.

En ekki mátti þetta. Upphófust nú draugar ýmsir með venjubundar svívirðingar á hendur hagfræðingnum, sem mun ekki hafa „æskilegar skoðanir“ fyrir starfsmann Háskóla íslands og ef marka má  orð t.d. helstu hugmyndafræðinga Framsóknarflokksins má búast við því að Þórólfur verði rekinn úr starfi sínu ef flokkurinn kemst aftur til valda. Nú er sökin sem sagt ekki óæskileg, úrkynjuð og óþjóðleg list heldur skoðanir. Líkur eru á því að þá fái fleiri að fjúka.

En lykilatriðið er þetta: Ekki spyrja Bændasamtökin um neitt, nema þau semji sjálf spurningarnar. Engar umræður, takk, um það hvernig Bændasamtökin fara með þá fjármuni sem skattgreiðendur láta þeim í té.

Þetta viðhorf er uppi víðar – of langt mál væri að telja það allt. Alls ekki má ræða við Evrópusambandið, alls ekki heldur um breytingar á stjórnarskránni og kvótakerfinu, svo nokkur af hinum stærri málum séu nefnd.

Og stjórnarandstaðan niðri á þingi kappkostar að koma í veg fyrir allar samræður. Þingmenn úr því liði eyða klukkustund eftir klukkustund, heilu sólarhringunum, í það að fjasa sín í milli um það að alls ekki sé nægur tími gefinn til að ræða þetta eða hitt málið, í stað þess að nýta tímann til að ræða þau skipulega og markvisst með rökum.

Getur verið að við eigum það skilið að sitja undir þessu?

Ekki spyrja um það má,
einn skal kyrja sönginn,
sannleik yrja; senn mun þá
sálar byrja þröngin.

Óður verkamannsins

Í dag er 1. maí – dagur verkalýðsins. Dagur verkalýðsbaráttunnar. Eitthvað hefur nú verkalýðsbaráttan breyst í gegnum tíðina, enda „verkalýðurinn“ nú til dags eitthvað allt annað en hann var áður fyrr. „Verkalýðshreyfingin“ sýnist, svona utanfrá séð, vera fátt annað en nokkrir moldríkir kallar (sjálfsagt líka nokkrar konur), svokallaðir verkalýðsleiðtogar, sitjandi á bólgnum sjóðum sem vinnandi hendur hafa lagt til smám saman – hluta launa sinna fyrir hið daglega strit. Ekki verður séð að þær hendur hafi mikið að segja um það hvert öllum þeim milljörðum er ráðstafað – ekki fremur en launamenn um lífeyrissjóðina sem þeir greiða í.

En einu sinni var verkalýðsbaráttan með öðrum blæ. Eftirfarandi kvæði, sem mér finnst 1. maí vera ágætt tilefni til að birta, er frá öðrum tíma og lýsir öðru andrúmslofti – blæ „karlmennsku“ og hreysti, fórnfýsi, þjóðerniskenndar, trúar og samtakamáttar: „Sameinaðir stöndum vér. Sundraðir föllum vér“.

Annars er rétt að geta tilefnis. Kvæðið er þýðing, ein af mörgum sem ég gerði fyrir Karlakór Hreppamanna að beiðni stjórnanda kórsins, til að undirbúa söngdagskrá vegna 200 ára afmælis ungverska tónskáldsins og píanósnillingsins Franz Liszt síðastliðið haust. Ekki komst stjórnandinn, Edit Molnár, þó svo langt með kórinn að æfa þetta lag til flutnings. Kannski það bíði bara betri tíma?

Óður verkamannsins

(„Arbeiter-Chor“: Rossa Ernö / Franz Liszt)
Þýðing: Gylfi Þorkelsson

Stíg fram! með haka, fork og pál.
Stíg fram! Á eggjað blikar stál.
Stíg fram! ef þor og iðni átt,
hér allt er metið, stórt og smátt.

Um enni þvölum svita slær
er sindrar líkt og perla skær.
Með þandar taugar, þor og dug
nú þjóðar vorrar sýnum hug.

Af gleði erfið vinnum verk
því von og hjartans trú er sterk.
Ef saman beitum hug og hönd
þá halda munu engin bönd.

Ef saman göngum sorgum mót,
ef saman brúum óreið fljót,
ef saman réttan syngjum tón,
ef saman bætum annars tjón.

Vort föðurland með frjóa jörð,
af fúsum vinnuhöndum gjörð,
sem efla vilja hennar hag
og heiður verja, nótt sem dag.

Um frelsið syng við hamarshögg,
þá höndin tekur á sig rögg.
Á steðjann hamra styrkur vil
og stoltur vinna morguns til.

Og hvert eitt verk af guði glætt,
af gæðum hans er efnið bætt,
en allt sem geri blessun ber
og byggt á traustum grunni er.

Nú leggi allir hönd við hönd
og hnýti eilíf tryggðabönd,
og rækti sérhvern Drottinsdag
vort dýra, kæra bræðralag.

Já, tengjum saman strönd við strönd
og styrka bjóðum vinar hönd,
treystum okkar tryggðabönd
og ræktum sérhvern Drottinsdag
vort dýra, kæra bræðralag.